050608-Экология
050113- Биология
3курс
4 жылдық
Күндізгі,
Биотехнология
Жұмағалиева Ж.Ж.
Биотехнологиялық процестердің мәнін алғаш кім ашты?
A) Л.Пастер;
B) А.В. Левенгук;
C) С.Н.Виноградский;
D) К.А. Тимирязев;
E) Де. Фриз.
*****
ҚР-да биотехнология мектебінің негізін қалаушылар?
A) К. Рехингер, Х. Фехтинг.
B) С. Гуха және С. Махешвари.
C) Р. Бутенко.
D) Н. Максимов, А. Прокофьев.
E)М. Айтхожин, И. Рахимбаев.
*****
Биотехнология термині қашан пайда болды
A) XX ғасырдың 70-ж. соңы;
B) XX ғасырдың 80-ж;
C) XX ғасырдың 70-ж. басы;
D) XX ғасырдың 90-ж. соңы;
E) XX ғасырдың 90-ж. аяғы;
*****
Көп тоннажды биотехнологиялық өндіріс өнімдері
A) антибиотиктер, вакциналар, сахароза
B) органикалық қышқылдар, микроб биомассасы;
C) витамин, фермент;
D) Сүт қышқылы, аминқышқылдар;
E) гормондар, көмірсулар.
*****
Микроорганизмдер арқылы алынатын сұйық отынды белгілеңдер
A) бензин;
B) этанол;
C) ацетон;
D) бутанол;
E) метанол
*****
Ауру қоздырушы және ауру қоздырмайтын микроорганизмдерден субстраттарды және материалдарды босату процесін қалай атайды
A) дезинфекция;
B) залалсыздандыру;
C) пастерлеу;
D) тиндализация;
E) материалдарды бөлшектеп өңдеу
*****
Қазіргі замандағы биотехнологияның өзіндік ерекшелігі неде?
A) генетикалық өзгерген микроорганизмдерді пайдалануда;
B) арнайы аппаратураларды пайдалануда;
C) өндірістің масштабында;
D) тағам өнімдерін алуда;
E) органикалық қышқылдарды алуда.
*****
Өнеркәсіптік ферментацияға арналған құбырларды қалай атайды?
A) биореакторлар;
B) автоклавтар;
C) чандар;
D) аэротенктар;
E) реакторлар.
*****
In vitro термині білдіреді:
A) (лат. – «шыныда», «шыны ыдыста») таза жасанды қоршаған ортада болатын үрдістердің жағдайларын сипаттау үшін қолданылады;
B) Клетканың белгілі бір тұқым қуалаушылық қасиеттерін жүзеге асыруға дайындық күйін иеленуі;
C) Эмбриоидтардан гаплоидты өсімдіктердің түзілуі;
D) Каллустардан гаплоидты өсімдіктердің түзілуі;
E) Белгілі бір типті клеткалардың культурасында дамып келе жатқан басымдылық процесі;
*****
Апомиксис – бұл
A) Белгілі бір типті клеткалардың культурасында дамып келе жатқан басымдылық үрдісі;
B) Жыныстық процестің қатысынсыз ағзалардың көбеюі;
C) Соматикалық клеткаларында түрге тән толық жиынтықтың (2п) жартысын білдіретін хромосомалардың бір жиынтығын (п) қамтитын ағзалар;
D) Жынысты, бірақ бір жыныстық көбею, ұрпақтары анасының генотипін қайталайды. Ұрық қалай гаплоидты болса, солай диплоидты болады;
E) Каллустардан гаплоидты өсімдіктердің түзілуі;
*****
Ю.Глеба өз еңбектерінде қай жылы және нені жасап шығарып, табысты пайдаланды?
A) 1978 жылы қоректік ортаның микротамшыларында жекелеген протобластарды мәдениетке енгізген;
B) 1858 жылы асептикалық жағдайларда жасанды қоректік ортада өсімдіктердің жекелеген клеткаларын, ұлпаларын және мүшелерін өсірді;
C) 1960 жылы соматикалық клеткалардың будандастыру үрдісін ашты;
D) Флуоресцеиндиацетатпен (ФДА) бояуы бойынша протопластардың метоболистік белсенділік әдісін ашты;
E) Алқа тұқымдасы өсімдіктерінің түраралық және туыстас аралық будандарын жасады;
*****
Криопротектор дегеніміз не?
A) Белсенді хлор (натрий және калий хлориді, хлорамин, хлорлы ізбес), сынап (сулема, диоцид), сонымен қоса сутек қос тотығы мен этанол қамтитын заттар;
B) . Байланыстыру арқылы клеткадағы судың қату нүктесін төмендететін заттар, нәтижесінде клетканы механикалық және осмостық стресстен сақтайды;
C) Полимерлі қабықшамен қапталған, даму кезеңдері бірдей эмбриоидтар;
D) Айқастыру үшін таңдалған жұптардың арасында ұрықтану процесінің өзін жүзеге асыру мүмкінсіздігі;
E) Мәдениетке енгізу, будандастыру және қайта құру негізінде жаңа типті клеткаларды қалыптастыру әдісі;
*****
Протопластардың тіршілікке қабілеттілігін қалай анықтайды?
A) Бар меристемаларды белсендіру әдісімен;
B) Екі тәсілі бар: 1) өсу процесінің тежелуі; 2) криосақтандыру – сұйық азотта -1960 С температурада қатырылған күйде сақтау;
C) Флоуресцеиндиацетатпен (ФДА) бояуы бойынша протопластардың метоболистік белсенділік әдісі арқылы;
D) Бүршіктерді түзу әдісі арқылы;
E) Электропорация әдісі – клеткалық мембраналарды электрлік тесу арқылы;
*****
In vitro клеткалары қандай өзгерістерге ұшырайды?
A) Морфологиялық, биохимиялық;
B) Генетикалық, физиологиялық;
C) Морфологиялық, физиологиялық;
D) Генетикалық, биохимиялық;
E).Морфологиялық, генетикалық, биохимиялық, физиологиялық.