Етістіктің талдау сызбасы (схема разбора глагола) 1. Құрамына қарай (по строению). 2. Тұлғасына қарай (по образованию): а) негізгі түбір (непроизводный корень) б) туынды түбір (производный корень) 3. Құрылысына қарай: дара, күрделі (по составу: простые, сложные) 4. Лексикалық мағынасы (лексическое значение). 5. Грамматикалық мағынасы (грамматическое значение): а) жалпы грамматикалық мағына (общее грамматическое значение) б) категориялық грамматикалық …

Читать дальше >>>

Есімдіктің талдау сызбасы (схема разбора местоимения) 1. Тұлғасына қарай (по образованию): а) негізгі түбір (непроизводный корень) б) туынды түбір (производный корень) 2. Құрамына қарай (по строению). 3. Құрылысына қарай: дара, күрделі (по составу: простые, сложные) 4. Лексикалық мағынасы (лексическое значение) 5. Грамматикалық мағынасы (грамматическое значение): 6. Сұрағы (вопрос) 7. Мағынасына қарай (по значению) Мысалы: Әркім …

Читать дальше >>>

Сан есімнің талдау сызбасы (схема разбора числительного) 1. Тұлғасына қарай (по образованию): а) негізгі түбір (непроизводный корень) б) туынды түбір (производный корень) 2. Құрамына қарай (по строению). 3. Құрылысына қарай: дара, күрделі (по составу: простые, сложные) 4. Лексикалық мағынасы (лексическое значение) 5. Грамматикалық мағынасы (грамматическое значение): 6. Сұрағы (вопрос) 7. Мағынасына қарай (по значению) Мысалы: …

Читать дальше >>>

Сын есімнің талдау сызбасы (схема разбора прилагательного) 1. Құрамына қарай (по строению). 2. Тұлғасына қарай (по образованию): а) негізгі түбір (непроизводный корень) б) туынды түбір (производный корень) 3. Құрылысына қарай: дара, күрделі (по составу: простые, сложные) 4. Лексикалық мағынасы (лексическое значение) 5. Грамматикалық мағынасы (грамматическое значение): а) жалпы грамматикалық мағына (общее грамматическое значение) б) категориялық …

Читать дальше >>>

Зат есімнің талдау сызбасы (схема разбора существительного) 1. Құрамына қарай: түбір, жұрнақ, жалғау (по строению: корень,суффикс, окончание) 2. Тұлғасына қарай (по образованию) а) негізгі түбір (непроизводный корень) б)туынды түбір (производный корень) 3. Құрылысына қарай: дара, күрделі (по составу: простые, сложные) 4. Лексикалық мағынасы (лексическое значение) 5. Грамматикалық мағынасы (грамматическое значение): а) жалпы грамматикалық мағына (общее …

Читать дальше >>>

Синтаксистік талдау үлгілері (примеры синтаксического разбора) Жай сөйлем (простое предложение) Тымақтың түрілмеген құлағы жағын сабалап, шекпенінің етегі делдие түсіп, еңкелей басып Омар Маратты қуып жетті. қуып жетті – күрделі етістік , күрделі баяндауыш, /не істеді?/; (сложный глагол, сложное сказуемое,что сделал?) Омар – жалқы есім, дара бастауыш, / кім?/; (собственное имя, простое подлежащее, кто?) Маратты – …

Читать дальше >>>

Талдау үлгілері (примеры разборов) Сөйлемнің синтаксистік талдау сызбасы (схема синтаксического разбора предложения) 1. Айтылу мақсатына қарай (по цели высказывания): а) хабарлы, сұраулы, лепті, бұйрықты (повествовательное. вопросительное, восклицательное, побудительное) 2. Құрылысына қарай (по составу): а) жай сөйлем (простое предложение) б) құрмалас сөйлем (сложное предложение): -мезгіл (времени), себеп-салдар (причинно-следственное), қарсылықты (противительное), шартты (условное), салыстырмалы (сопоставительное), түсіндірмелі (пояснительное), …

Читать дальше >>>

Стиль түрлері (виды стилей) 1. Ғылыми  стиль (научный стиль) Ғылыми еңбектерде, ғылыми баяндамаларда, лекцияларда қолданылады.(применяется в научных трудах,лекциях) Заттар мен құбылыстардың жалпы ерекшелігін ашып, мәлімет беру. (дать общие понятия вещей и явлений) Дәлелді, зерттелген тура мағынада алу. (доказан, исследован, смысл понятен) Ғылыми термин-дерді қолдану, хабарлы сөйлемде қолданылады. (использование научных терми-нов, повествова-тельных предлож) 2. Ресми іс-  қағаздар  стилі (официально-деловой …

Читать дальше >>>

Стилистика және сөйлеу мәдениеті (стилистика и культура речи) Әдеби тіл – жалпы халықтық тілдің бір түрі. Ол қоғамның барлық саласында қызмет етеді. Басты қызметі – адамдар арасындағы қатынас құралы. Екінші қызметі – экспрессивтік-эстетикалық қызметі. Ол көркем шығармаларда анық көрінеді. (Литературный язык – один из видов общенародного языка. Он применяется во всех сферах социума. Основная функция …

Читать дальше >>>

Дәйексөз (цитата) Дәйексөз – мәтіннен сөзбе-сөз алынған үзінді. Дәйексөздің қайдан алынғаны толық көрсетілуі керек. Тыныс белгілері төл сөзге қойылатын тыныс белгілерімен бірдей.Өлеңді сөйлемдерді дәйексөз еткенде, ол үзінді тырнақшаға алынбайды. (Цитата –отрывок, взятый из текста слово в слово. Обязательно надо указывать, откуда взята цитата. Знаки препинания идентичны знакам препинания прямой речи. Стихи, взятые в качестве цитаты, …

Читать дальше >>>