Синоним болудың негізгі бес белгісі бар (Пять основных признаков синонимов)

Синонимдер жасалу жолдары
(Способы образования синонимов)
1. Түрлі жұрнақтар арқылы жасалған синонимдер.
(Синонимы, образованные при помощью разных суффиксов).
Мысалы: малшы – бақташы, көмекші – жәрдемші, құрдас – теңдес, өнім – түсім
2. Өзге тілден ауысқан сөздер арқылы жасалған синонимдер.
(Синонимы, образованные из заимствованных слов).
Мысалы: күршік–ілгек-ілгіш, сөтке-тәулік, қожайын-қожа-ие, гармонь-сырнай-керней т.б.
3. Жергілікті диалект арқылы жасалған синонимдер.
(Синонимы, образованные при помощи местного диалекта).
Мысалы: жұмыртқа-тұқым-мәйек, шылапшын-ілеген-шылаушын-кірлен-самаржам т.б.
Синонимдер негізінен үш сөз табынан жасалады.
(В основном синонимы образуются из трех частей речи). Зат есім, Сын есім, Етістік.

Антонимдер (қарсы мәндес сөздер) – мағынасы бір-біріне қарама-қарсы сөздер.
(Антонимы – слова с противоположным значением).
Мысалы: сараң-мырза, тірі-өлі, жұмсақ-қатты, әділет-қиянат, түймедей-түйедей т.б.

Кірме сөздер – басқа тілдерден әр түрлі себептермен енген сөздер.
(Заимствованные слова – слова, заимствованные из других языков по каким-либо причинам).

Көнерген сөздер – қолданыстан шыққан сөздер. Олар екі топқа бөлінеді: архаизмдер және историзмдер. (Устаревшие слова – слова, вышедшие из употребления.
Они делятся на две группы: архаизмы и историзмы).
1. Архаизмдер – мағынасы ескіріп, күнделікті қолданыстан шығып қалған сөздер.
(Архаизмы – слова, с устаревшими значениями и вышедшие из повседневного употребления).
Мысалы: байрақ, зікір, планета, тасаттық, әмеңгерлік, низам т.б.
2. Историзмдер – мағынасы ескірген, бірақ күнделікті қолданыста сирек кездесетін сөздер.
(Историзмы – слова, с устаревшими значениями, редко встречающиеся в повседневной жизни).
Мысалы: қорамсақ, сәукеле, атқамінер, шабарман, сауын айту т.б.
Ескерту (примеч):
а) Көнерген сөздер қазіргі уақытта көркем әдеби шығармаларда кездеседі.
(Устаревшие слова в настоящее время встречаются в художественной литературе).
б) Көнерген сөздер уақыт өте келе қайтадан қолданысқа еніп, жаңа ұғымның атауы болатын жағдайлар

кездеседі. (Встречаются случаи, когда устаревшие слова снова входят в употребление с новым
значением). Мысалы: ақпан, мамыр, ақорда, елорда, байрақ т.б.
Неологизмдер (жаңа сөздер) — өмір қажеттігінен жаңадан пайда болып, қолданысқа түсіп жатқан сөздер.
(Неологизмы – новые слова, возникающие и употребляемые по велению времени, прогресса).

Ескі атаулары (Архаизмы)
1. аэрофлот 11. комплекс
2. адрес 12. документ
3. рыноктық 13. остановка
4. таможня 14. командировка
5. станция 15. телеграмма
6. самолет т.б.
7. реклама
8. посредник
9. пенсия
10.парк

Қазіргі атаулары (Неологизмы)

1. әуежай 11. кешен
2. мекен-жай 12. құжат
3. нарықтық 13. аялдама
4. кеден 14. іссапар
5. бекет 15. жеделхат
6. ұшақ т.б.
7. жарнама
8. делдал
9. зейнетақы
10. саябақ

0 голосов

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *